Şehre karşı işlenen suçlar…

Uzun yıllar kısır, sığ ve günübirlik düşünen anlayışların ortaya koyduğu yanlış uygulamalar sonucu kimliği, kişiliği ve hatta hafızası olmayan bir şehir haline gelen şehrimiz için bu manada ruhu olmayan şehir yakıştırması yapanlar da var.
Kültür devamlılık ister, kimlik de kültürden beslenir.
Çok fazla değil, yakın zamana ait bilgilerin, birçoğunun günümüze yalan yanlış şekilde gelmesi bunun en basit göstergelerinden biri diyebiliriz.
Geçmişimize dair bina ve mekânları bugüne taşımakta çok çok zorlanmışız. İhmal etmişiz, ihanet etmişiz, ilgisiz ve duyarsız davranmışız. Ya da bilgisizce hareket ederek aslını bozmuşuz.
Kültürümüzü korumakta ve aktarmakta zorlanmışız.
Dedesinin yaşam kültüründen, değerlerinden habersiz ve buna karşı duyarsız, yabancı bir neslin, dedesine karşı yaklaşımı ve ona vereceği değer nasıl olur bunu takdirinize bırakıyorum.
Bunun adı yabancılaşmadır, bunun adı asimilasyon, bunun adı yozlaşmadır, bunun adı bozulmadır. Geçmişimize, tarihimize ve hafızamıza karşı ihanettir. Bilgisizce de yapılsa bu böyledir.
Ne yazık ki bunu elbirliği ile becerdik. Bizden, içimizden birileri yaptı yani, ya da çanak tuttu. Çoğunluk olarak da sustuk…
Kendi tarihine böylesi yabancı ve ilgisiz ve hatta duyarsız başka şehir gösterilebilir mi bilmiyorum.
Bazılarınız cümleleri ağır bulabilir, ama emin olun değil, işin içine girerseniz vahameti görecek belki daha ağır cümleler kuracaksınız. Tabi şehre dair bir hassasiyetimiz ve aidiyetimiz varsa…
Açık ve net diyorum. Bu şehrin kayıtlı bir hafızası yoktur. İnanmayan araştırabilir. Hem de en yetkili kurum ve kuruluşlarımızdan başlayarak. Bu konuda duyarlı ya da biraz bilgiye sahip üç beş kişi de gidince emin olun kaynaklar da kalmayacak.
Ancak şunu özellikle belirteyim. Bu konuda bölük pörçük çalışmalar var elbette. Ama bunu cem edecek, toparlayacak ve şehrin birikimi haline getirecek yetkili kurumlara ihtiyaç var.
Garabet diyebileceğimiz bir misal ile yazıyı sonlandırayım.
Daha önce de köşemde ve sosyal medya hesabımda değindiğim konuyu tekrar edeyim. Tuz Hanının etrafındaki çarşıları bilirsiniz. Tuz Hanının önünden yukarıya (Kuzeye) çıkarken sağlı sollu sokaklar var. Bu sokakların her biri bir esnaf grubuna aitti. Bunlar Pamukçu Pazarı, Tenekeci Pazarı, Attar Pazarı, Oturakçı Pazarı, Tüccar Pazarı, Boyacı Pazarı gibi her sokakta belli esnaf grubu vardı. Tabi Demirci Pazarı, Kalaycı Pazarı, Culfacılar, Arasa, Nacarlar, Ayrancı Pazarı, Nalbant Pazarı gibi yerler de Tuz Hanının çevresinde yer alırdı.
Bundan önce resmi bir kurumumuzun bastırdığı kitapta buraların hepsine birden “Oturakçı Pazarı” dendiğini gördüm. Hayrete, hatta dehşete düştüm tabi. Yanlış bir bilginin resmi yolla yayılması demektir bu, çünkü resmi olduğu için haliyle kaynak olarak gösterilecektir.
Hepsi ayrı bir kültüre ve zenginliğe sahip bu sokaklarımızın, bu esnaf gruplarımızın ve oralara ait hikâyelerin bir çırpıda bir isim içinde kaybedilmesi kabul edilebilir bir şey değil tabi. Bunları şehre karşı, kültüre karşı işlenen suçlardan sayabiliriz.
Bunu benden büyük olan ve oraları bilen büyüklerime sorarak teyit ettirdiğim için burada rahatlıkla söylüyorum.
Bugün için “neler yapılabilir?” sorusunun peşine düşecek ve ısrarla cevaplarını arayacak yetkililere ihtiyaç vardır. Yanlış ve yakıştırma bilgilerden arındırılmış, aslına uygun bir çalışmanın içine girmek gerekir, hem de vakit kaybetmeden.
Madem tarihi diyebileceğimiz mekân ve binamız pek kalmadı, kalanları da pek koruyamıyoruz, bari bilgileri doğru bir şekilde toplayıp muhafaza edelim. Bu şimdiki ve sonraki nesillere karşı olan borçlarımızdandır, bilesiniz…

ETİKETLER:

Sinan Temel

DİĞER YAZILARI #Adıyaman66yaşında Bu şehir hak ediyor… Dünyanın Ahvalini Soracak Olursanız… Ya odunum? Bölerek çözmek çare mi? Bir olay üç farklı algı Hayalimiz yeşil alan, gerçeğimiz beton bina Eskiler mi güzeldi, eskiden mi güzeldik? Bu bir halk sağlığı savaşıdır Tahta Bavul Cümle âlem? Bana anlattığın hikâyeyi sakın Padişaha anlatma! Gözün Aydın Adıyaman! Diyelim ki, Hizmetiçi Eğitim Enstitüsü… Tanıtım Günlerine dair… Kârda mıyız yoksa zararda mı? Gidişat hiç de iyi değil... Eskisaray Cami Çınarı bir simge aslında… Dünya Adıyamanlılar Günü Fili tarif edenler… İki dinle bir söyle Tereyağının hesabı Önce Mahalleyi kaybettik! Men Dakka Dukka! Keşke Hiç Olmasaydınız! Hz. Safvân b. Mu’attal (ra) Ulumoğlu Türküsü Elim bir olayın düşündürdükleri… Tecrübe ve hayâl… Kumdan kaleler… Havanda Su Dövmenin Adıyamancası… Her koyun kendi bacağından asılır Çocuklarımızın ayaklarına batan dikenler… Ne yapılırsa yapılsın olmuyor, tutmuyor işte... İlimizdeki Mermer Ocakları ve Bölgenin Ekosistemi 15 Temmuz üzerine… Bu da geçecek, tıpkı öncekiler gibi Çok çalışmamız gerek çook… Edebi dairesi Bize Benzeyip Bizden Olmayanlar Şehre duyarlı nesiller yetiştirmeliyiz Hımbıl gibi bir şey… Eşek anırdı abdest bozuldu Ölçü bozulmaya görsün… Memleket meselesi Yazık oluyor bu şehir’e Hiç oğlu hiçler… Çoğaldık sanıyoruz azaldıkça… Esas sorun, kurtarıcılardan kurtulamaması mı? Köpeğini İdam Eden Çoban Sahabe Hz. Safvan Kur’an ile Buluşturulmalı Adıyaman’da Nevruz Depremin Düşündürdükleri… Kan Emiciler Arayacaksan, şehrini gönlünde ara Yeter ki Efendilerin Canı Sıkılmasın(!) Hangi Balık? Ölçümüzü Yeniden Sorgulamaya Var mısınız? Bizi Doğrultacak İnsanlar Var mı? Hainlerin Değirmenine Su Taşıyanlardan Olmayalım Önce İnsan Olmayı Öğre(t/n)meliyiz Şehir Kültürü Üzerine Asıl Marifet Milli İradeye Sahip Çıkmak Halk Dans Edip Oynamaya Başladıysa! Didişmeden Didinmek Gerek Bu Utanç Bitmeli veya Yaşlı Evleri Sitesi Beraber Çalışabilmek Başarıdır İki Fotoğraf Karesinin Verdiği Mesaj Yaşananlardan Biz de mi Sorumluyuz? Çocuklarımız İnsan Olmayı İnsanlardan Öğrensin Çoğunluğun Yalnızlığı Yakası Dar Gömlek Gibiler Ne Kadar Adaletliyiz? Ah Şimdiki Aklım Olsa… Papa ve Moiz Kendi Memleketine Yabancı Olmak… Aborjinlik Yapalım Süreç Yönetimi ve Aptallık Kimin İşine Yarar? Muhalif Duruş Soba Borusu Şekere Boy Abdesti Aldıranlar Bir Fotoğrafın Hüznü Buyur Buradan Yak Ne Yapmak Lazım? IŞİD’li Adıyaman Kimin İşine Yarar? Körler Ülkesinde Şaşılar Kral Olur Kırılan İlk Cam İhmale Gelmez Memleket Meselesi Adıyaman’ı Tanı(t)mak II Zokayı Yut(tur)mak Saray Soytarısı Uyanık Terzi ya da Çıplak Kral Kulak Misafiri Muhabbeti Yön Verecekler Yönünü Şaşırırsa Eşeğin Gölgesi Adıyaman’ın Üzümle İmtihanı Tottik Meselesi İhtiyaca Binaen Bir Yazı Beş Maymun Hikayesi “Ben İyiyim, Kötü Olan Sensin” Önce Kendi Çizgini Uzat İlk Taşı Günahsız Olanınız Atsın! Ya Benim Odunum? “Ayağını Denk Al” Cahilliğin Çeşitleri Hemşehrilik Dayanışmadır Pis Kokular Geliyor Daha Kötüsü Kokuya Alışmaktır Şişeye Konup Denize Atılacak Yazı Postlara Bürünmüşler… Derviş Hırkası Giymiş Avcılar İnsan Kendine Yakışanı Yapar Çiftçinin Verdiği Ders Haram Olsun! Antika Tipler Dürüstlük Çiçeği Kimin Kimi Yiyeceğine Suyun Akışı Karar Verir Bacağından Asılan Koyunun Verdiği Ders Her Ağzı Olan Konuşmalı mı? Kral, Müneccim ve Eşek Ne Ekersen Onu Biçersin İğneyi Ahırda Aramak Gerekir Önemli Olan Güçlüyken Adil Olmak Maksat Sohbet Çay Bahane İtibar ve Karakter Say ki Sayılasın... Hızır’ı Beklerken Bakışımızın Açısını Belirleyen Unsurlar Adıyaman Görücüye Çıkıyor “Çakal” Sadece Bir Köprü Adı Değilmiş Adıyaman’da Sultan Kim? Adıyaman’ı Tanı/t/mak Zor Olanı Yapmak Öğrencileri Bekleyen Tehlike Sen Yılma Öğretmenim Boğa Bırakın İyiler İyi Kalsın Deve İle Fare Baki Kalan Eşeklik(!)… Risk Nedir? Körlerin Hikayesi Hesap Vermenin Dayanılmaz Hafifliği Memleketim ve Tepkisizlik Üzerine Projeler Kenti Adıyaman Yaşlanmak Bir Dağa Çıkmak Gibidir… Birlikte Ayrılık Seyret, Sus ve Dinle Beynimizdeki Zehir “Hardal Yedirme” Taktiği Dursun Çavuş Filmine Dair Düzeltilmesi Gereken İnsanlar Memleketimin Adını Silin Bu Kulüpten Padişaha Verilen Ders Makam Hırsı Doğum Günü Hediyesi Balıklar Ve Kuşlar Çizgiyi Aşmak Susturucu Takılmış Toplum Denetime Takılmayanlar “Mıh Çık” Sürprizlerle Dolu Şehir; Tokat Size Zahmet Olacak… Başka Şehirler Görmenin Zararları Ubuntu Cahil Cesareti… Bir Teşekkür, Bir Selam “Adıyaman Günleri” Başlıyor… Değerleri Yitirmeye Değer mi? Anmaktan Anlamaya… Harika Bir Memleketim Var Boyda Değil İcraatta Cüce Olanlar Esas Sorunumuz Zihniyet Bakın Bakalım Kimleri Göreceksiniz? Değer Vermek Üzerine Maymun İştahı Bir Öğretmenin Sitemi Haydi, Yeni Köprüler Kuralım Bir Vesile Daha… AKSEB Buluşmaları Farkı Fark Etmek Gönül Vermek Durduğumuz Yer “İyi Olmak” ama Kime Göre? Yine Bir Aralık, Yine Gönlüm Bulanık ''bizim mahalle'' Allah Islah Etsin “Marifet İltifata Tabidir” “Ağzı Olan Konuşuyor” “Büyüyünce Senin Gibi Olacağım” Hayırlı Yolculuklar Öküzlüğüne Bağışlayın! Basit Bir Tercih Arpa ve Saman Bana da mı Lolo? Her Şeyi En İyi Ben Bilirim! Her Deli Üstünü Başını Yırtmaz ki… Freni Nerede? Haddini Bilmek Toplumsal Güven… Toplumda Güven… Topluma Güven… İnsana Dair Notlar Övgü ve Yergi Ayağımı Sıkıyor! Adıyaman ve YGS Sonuçları Eşeklikten Kurtulma