Sovyet Ordusu, bağımsızlık mücadelesi veren Azerbaycan’ı işgal etmişti. Ruslar, bu işgalin kendilerinin sonu olacağını hesaplayamamışlardı. Bilmiyorlardı ki, Azerbaycan'ı kana bulamak, kendi imparatorluklarının sonu olacaktı.
1989 yılında Ebulfez Elçibey önderliğinde kurulan Azerbaycan Halk Cephesi, halkta milli bir uyanış ve başkaldırı ile özgürlük yolunda adım adım ilerliyordu. O gün Sovyet Başbakan birinci yardımcısı Haydar Aliyev de harekete ve Halk Cephesine çok büyük destek veriyordu. Azerbaycan Türkleri tek hedefe kilitlenmişti; Sovyetlerden ayrılmak ve bağımsızlığını ilan etmek.
Bu bilinçli ateş evlere, karargahlara, gönüllere sığmadı. 17 Ocak günü Lenin Meydanında 1 Milyon Azerbaycan Türk'ü toplanmış "Azadlık, Azadlık" diye yeri göğü inletiyorlardı.
Rus'lar bu yeniden dirilişin diğer cumhuriyetlere de sıçramasından korkarak, silahla, kanla, sindirerek bu ateşi söndürmeye çalıştılar. 66 bin kişilik ordu ile Azerbaycan toprağına girerek genç, yaşlı, kadın, erkek demeden silahsız bu halkın üzerine ateş yağdırdılar. Sadece Bükü'ye 35 bin Rus askeri girmişti.
Hedeflerinde ise aydın kesim vardı. Esas amaç halkı ateşleyen bu kahramanları halkından koparmaktı. O günün bilançosu; 144 şehit, 800 yaralı ve yüzlerce tutuklama…
Azerbaycan Türk’ünün bağımsızlık ateşi daha da alevlendi. Ve bayrak Bükü'de göndere çekildi. O bayrağı oradan indirmek artık değil Rusların, Ermenilerin, yedi ceddi gelse de indiremeyecekti.
İşte böylece Türk dünyası için bir bayram günü daha doğmuştu. 20 Ocak (Azerbaycan Türkçesi ile 20 Yanvar) Azerbaycan Türkleri için en büyük bayramdı.
Şehitler, gaziler rahmet ve minnetle yad edilecekti ama bugün acımasız Sovyet rejimine karşı şanlı bir diriliş, esaretten kurtuluş ve hiç inmemek üzere bayrağın göndere çekilmesi ile bayramdı 20 Ocak…
Rusların korktuğu başına geldi elbette. Özgürlük sevdası dalga dalga bütün Sovyet cumhuriyetlerini sardı. Sonunda o yıkılmaz denen koca imparatorluk çöktü.
Çok değil, birkaç hafta önce şüheda kokan bu toprakları gezmiştim. Bağımsızlık ateşinin yakıldığı Azadlık Meydanı adı verilen alanda gezmiş, mihmandarımız Azerbaycan Milletvekili Sayın Ganire Paşayeva'dan konu ile ilgili geniş ve detaylı bilgiler almıştık.
Bütün bir milletin borçlu oyduğu şehitlerimize mezarları başında Fatihalar okuduk. Ruhları şad olsun, Allah cennetine alsın ve bizleri de onların şefaatine nail etsin.
"Toprak, eğer uğrunda ölen varsa vatandır" demiş ya şair. Azerbaycan topraklarında adım adım şehit var. Köşe bucak tarih, soykırım, şehit izleri var.
Azerbaycan'ın "can" olması bundan olsa gerek.
Azerbaycanlı kardeşlerimizin bu mutlu gününü kutluyorum. Bütün Sovyet cumhuriyetlerine örnek teşkil eden Azerbaycan bağımsızlık savaşının sonucu olan 20 Ocak özgürlük, şan, şeref ve bağımsızlık bayramının sıcaklığını yüreğimde taşıyorum.
Bu vesileyle, aziz şehitlerimiz ile gazilerimizi, bu uğurda mücadele eden Ebulfez Elçibey ve Haydar Ayiyev ile diğer kahramanları minnet ve saygı ile anıyorum.