Kategorilenmemiş
Giriş Tarihi : 17-06-2020 23:31   Güncelleme : 17-06-2020 23:31

ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN

20. Dönem Adıyaman Milletvekili Celal Topkan, Adıyaman'ın gelişmesi ve kalkınması için durum tespiti ve çözüm önerileri içeren bir yazı dizisi hazırladı. Haberin devamında bu durum tespitlerini ve çözüm önerilerini sizler için sıraladık.

ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN
ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN - 1
 
Adıyaman’ın Üzerine Oturduğu Coğrafya
 
Milattan önce ve milattan sonra Commagene krallığı (medeniyeti) başta olmak üzere köklü medeniyetlerin yaşadığı, bu medeniyetlere ait tarihi ve kültürel eserlere sahip olan bir coğrafyadır.  
 
Yüzölçümü, 7.614 Kilometre Karedir (761.4 hektar). Üzerine oturduğu coğrafyanın yüzölçümünün 252 bin hektarı (2.520.000 dönümü) her türlü tarım yapılmasına elverişli olan bir coğrafyadır.
 
İklimi, her türlü tarım ürünlerinin yetiştirilmesine elverişli olan bir coğrafyadır.
 
Petrol, altın, bakır, mermer, çinko, magnezyum başta olmak üzere çeşitli maden yataklarına sahip olan bir coğrafyadır.
 
Topraklarında Fırat Nehri’nin geçtiği, Fırat Nehri üzerine kurulu olan, Türkiye’nin en büyük baraj gölü olan, Atatürk Barajı’nın gövde rezervuarının, yüzde 63’nün sırları içinde olduğu bir coğrafyadır.
 
İhtiyacını karşılayacak yeterli, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarına sahip olan bir coğrafyadır.
 
Özetle:
Adıyaman’a sahip çıkılsa, Adıyaman’ın üzerine oturduğu coğrafya, nitelikli kadrolarla akla ve bilgiye dayalı yönetilse, Adıyaman’ın üzerine oturduğu coğrafya:
Tarihi ve kültürel zenginliği,
Yer altı ve yerüstü potansiyeli,
Genç, dinamik ve nitelikli insan gücü,
Adıyaman’ın kalkınması ve gelişme için fırsata dönüştürülebilse,
5 Adıyaman’ı kalkındıracak, geliştirecek, zenginleştirecek,
Aş ve iş sorununu çözecek yeterliktedir.
 
Ancak bu kadar büyük varlıklarına rağmen Adıyaman, iller arasın gelişmişlik araştırması sıralamasında, toplam 81 il arasında 72 sırada yer almaktadır. Geri kalmış ve yoksul bir ildir.
 
 
 
 
 
ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN -2
 
Adıyaman, üzerine oturduğu coğrafyasının yüzölçümü, 7.614 Kilometre Karedir (761.4 hektar).
Yüzölçümünün 252 bin hektarı (2.520.000 dönümü) tarıma elverişli alandır.
Tarıma elverişli olan 252 bin hektar alanın 119.6 bin hektarı (1.196.000 dönüm), sulu tarıma elverişli alandır.  
132.4 bin hektarı (1.132.400 dönüm) engebeli tarım arazidir. Engebeli tarım arazinin önemli bir kısmı da sulu tarıma elverişli arazidir.
Adıyaman, sanayi gelişmemiş, ekonomisi tarıma dayanan bir ildir.
Ekonomisi tarıma dayanan Adıyaman’ın gelişmesi, kalkınması, zenginleşmesi, aş ve iş sorunun çözülmesi için, Adıyaman’da tarımın gelişmesi, üretimin artması ve zenginlik yaratması gerekiyor.
Bu da ancak kuru tarımdan sulu tarıma geçilmesi ile mümkündür.  
 
Nisan 1989’da yayınlanan GAP Eylem Planı Fırat Havzası Projeleri Kapsamında Adıyaman-Kahta Projesi ile:
  • Çamgazi Barajı ve Sulaması ile 7.430 hektar,
  • Gömikan Barajı ve Sulaması ile 6.868 hektar,
  • Koçali Barajı HES ve Sulaması ile 21.605 hektar,
  • Büyükçay Barajı HES ve Sulaması ile 12.322 hektar,
  • Atatürk Barajı Gölünde Pompaj Sulaması ile 26.793 hektar (Bebek ve Aslanoğlu sulama projesi),
  • Atatürk Barajı Gölünde Pompaj Sulaması ile 2.806 hektar, olmak üzere toplam 77.824 hektar.
Adıyaman-Göksü-Araban projesi kapsamında
  • Çataltepe Barajı Kesun, Kızılın Sulaması ile 26.454 hektar.
Münferit Projeler kapsamında:
  • Besni Barajı ve Sulaması projesi ile 2.820 hektar olmak üzere 
Adıyaman toplam 107.098 hektar tarım alanının sulanması öngörülmüştür.
GAP Eylem Planı kapsamında Adıyaman’da yapımı öngörülen baraj ve sulama projelerinden 7.430 hektar alanın sulanması öngörülen Çamgazi Barajı ve Sulaması, 2.806 hektar alanın sulanması öngörülen Atatürk Barajı Gölünden Samsat Pompaj Sulaması  tamamlanmış ve işletmeye açılmıştır.
GAP Eylem Planı kapsamında sulanması öngörülen 107.098 hektar alandan, 10.236 hektar alan sulanmaktadır. 
Ekonomisi tarıma dayanan Adıyaman’da, sulu tarım yapılmasına elverişli olan alanlarda kuru tarım yapılmaktadır. Tarımda verim düşüktür. Zenginlik yaratmamaktadır.
Ekonomisi tarıma dayanan Adıyaman’ın gelişmesi, kalkınması ve zenginleşmesi için:
 
  1. GAP Eylem Planı Kapsamında Adıyaman’da yapılması öngörülen baraj ve sulama projelerinin yapılması, boşa akıp giden suların değerlendirilmesi gerekiyor.
  2. Kuru tarımdan sulu tarıma geçilmesi, verimin artırılması, üretilen ürünün kalitesinin iyileştirilmesi gerekiyor.
  3. Çiftçinin desteklenmesi, tarımda kullanılan tohum, gübre, ilaç, mazot ve elektrik fiyatlarının düşürülmesi gerekiyor.
  4. Üretilen ürünün pazar sorunun çözülmesi, değer fiyatına satılması, tarımda zenginlik yaratılması gerekiyor.
 
 
ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN-3
 
Bir ülkenin üzerine oturduğu coğrafyanın sahip olduğu tarihi ve kültürel varlıklar, o ülkenin en büyük zenginlik kaynağıdır.  
 
Adıyaman’ın Üzerine Oturduğu Coğrafya, tarihsel süreç içinde, köklü medeniyetlere ev sahipliği yapmış, bu medeniyetlere ait tarihi ve kültürel eserlere sahip olan bir coğrafyadır.  
 
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim Kültür örgütü UNESCO tarafından kültür mirası ve dünyanın sekizinci Harikası olarak kabul edilen,
Türkiye’nin ve Adıyaman’ın, en önemli kültür Turizmine kaynak eden,
Antik Dönemden miras Kommagene uygarlığının eseri Nemrut Dağı Anıtsal Alanı,
Aynı dönemlere ait, Arsameia ören yeri kült alanı,
Riski Kâhta Kalesi,
Cendere çayı üzerinde yer alan ve dünyanın hâlen kullanılmakta olan en eski köprülerinden biri olarak anılan, Su Perisi Kanyonu Cendere köprüsü,
Karakuş Kraliçeler Anıt mezarı,
Pirin (Perre) antik kenti (şehri),
Perre Nekropol Alanı (ölü şehir pirin mağaraları)
Adıyaman’ın sınırları içindedir.
 
Adıyaman’ın sahip olduğu bu tarihi ve kültürel miras, turizme kaynaklık eden, Adıyaman birinci sıradaki ekonomik gelişme ve kalkınma kaynağıdır.
 
Adıyaman’da turizm alt yapısına gerekli ve yeterli yatırım yapılmadığı için, özellikle Kommagene uygarlığının eseri Nemrut Dağı Anıtsal Alanını, ziyaret etmek için gelen yerli ve yabancı turistler, ziyarette zorlanıyorlar. 1 KM’lik sarp yoldan yürümek zorunda kalan turistlerden yolda kalp krizinden ölenler olmuştur.
1995’lerde gelen yerli ve yabancı turist sayısı, bugün yüzde 10 seviyesine düşmüştür.
 
Adıyaman’da turizm alt yapısına gerekli ve yeterli yatırım yapılmadığı için, tarihi ve kültürel varlıklarının tahribatına göz yumduğu için Adıyaman’ın geleceği ve birinci sıradaki ekonomik gelişme ve kalkınma kaynağı olan, turizm, gelişmiyor.
Adıyaman’ın kalkınması, gelişmesi ve zenginleşmesine beklenen katkıyı sağlayamıyor.
 
Adıyaman’ın sorunlarının çözülmesi, gelişmesi, kalkınması ve zenginleşmesi, için:
  1. Nemrut Anıtsal Alana raylı sistemle ziyaretçinin ulaşımının sağlanmalıdır. Nemrut Anıtsal Alanı başta olmak üzere tüm ören yerlerine her türlü aracın rahatlıkla ulaşmasını sağlanmalıdır.
Arsameia Kült alanındaki Kral Mithridatesin kazıları bir an önce tamamlanmalı, mezar açılmalıdır.
Neolotik döneme ait kilisik köyünün, Göbeklitepe kazıları başlatılmalıdır.
Uluslararası tanıtımları yapılmalıdır.
  1. Nemrut Anıtsal Alanı başta olmak üzere, tarihi ve kültürel varlıklara tahrip edilmesi engellenmelidir.
  2. Uluslararası Kâhta Kommagene Festivali düzenli olarak yapılmalıdır. Festival en az üç gün serecek şekilde planlanmalıdır. Festivale uluslararası turizm şirket temsilcileri tur operatörleri temsilcileri, tarihi ve kültürel değerlerle ilgili olan tarihçiler,  gazeteciler davet edilmelidir. Adıyaman’ın tarihi ve kültürel varlıklarının uluslararası tanıtımı yapılmalıdır.
  3. Yerli ve yabancı turistlerin konaklama ve gezileri için, konaklama ve gezi ortamı ve koşullar oluşturulmalıdır. 
  4. Adıyaman’ın ve Türkiye’nin en büyük ekonomik zenginlik kaynağı olan turizm potansiyeli, zenginliğe dönüştürülmelidir.   
 
Değerli Adıyamanlı hemşehrilerim, sevgili arkadaşlarım,
ADIYAMAN'IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI konulu yazı dizimin 4.üncüsü.   Okumanızı, yorumlarınızı ve paylaşmanızı bekliyorum.
 
 
 
ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN-4
 
Adıyaman, zengin petrol, bakır, linyit kömürü, mermer rezervleri olan bir ildir.
Petrol, bakır, linyit kömürü, mermer üretimi ile ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır.
Adıyaman’da açılmış olan petrol kuyularında yılda toplam 3.553.754 varil petrol üretilmektedir. Türkiye’de üretilen petrolün yüzde 21.3’ü Adıyaman’da üretiliyor.  
 
2017 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.553.754 varildir.
2017 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 63.5 dolardır.
2017 yılı ortalama dolar kuru 3.650 TL’dir.
2017 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 225.663.379 dolardır. 823.671.333 TL’dir.
2017 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 581.328.930 TL’dir.
Adıyaman’ın 2017 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkıdan, 242.342.403 TL daha azdır.
 
2018 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı
Tablo-1
Sektörler Yatırım Miktarı TL Oranı
Tarım 79.775.112 % 12.40
Eğitim 111.823.981 % 17.39
Sağlık 42.603.141 % 6.62
Turizm 9.577.374 % 1.49
Enerji 70.681.000 % 10.99
Konut 92.599.215 % 14.40
Ulaştırma 137.217.829 % 21.33
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) 98.880.165 % 15.37
Toplam 643.161.817  
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2018 Yılı Adıyaman Yatırım Programı  
               Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 2018 yılı Faaliyet Raporu
 
2018 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.553.754 varildir.
2018 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 75 dolardır.
2018 yılı ortalama dolar kuru 4.820 TL’dir.
2018 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 266.531.550 dolardır. 1.284.682.071 TL’dir.
2018 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 643.161.817 TL’dir.
Adıyaman’ın 2018 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkının ancak yarısı kadardır. 
 
2019 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı 
Tablo-2
Sektörler Yatırım Miktarı TL Oranı
Tarım 41.442.556 % 4.28
Eğitim 79.190.887 % 8.17
Sağlık 35.052.848 % 3.62
Turizm 5.118.968 % 0.53
Enerji 13.478.000 % 1.39
Konut 26.554.624 % 2.74
Ulaştırma 214.619.329 % 22.15
Madencilik 366.599.000 % 37.84
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) 186.868.758 % 19.29
Toplam 968.924.970  
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2019 Yılı Adıyaman Yatırım Programı
               Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 2019 yılı Faaliyet Raporu
 
2019 yılında Adıyaman’da üretilen petrol, 3.750.000 varildir.
2019 yılı petrolün varilinin ortalama fiyatı, 64.37 dolardır.
2019 yılı ortalama dolar kuru 5.670 TL’dir.
2019 yılında Adıyaman’da üretilen petrolün, bütçeye katkısı, 241.387.500 dolardır. 1.368.667.125 TL’dir.
 
2019 yılı bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 968.924.970 TL’dir. Bu miktarın 366.599.000 TL’si (%37.84) madencilik yatırımı için ayrılmıştır. 2019 yılında Adıyaman’da madencilikle ilgili bir çalışma yoktur. Bu kaynak, AKP Genel Başkanı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hemşerisi ve Erdoğan’a çok yakın bir holding olan, Adıyaman’da bakır çıkarma faaliyeti yapan Cengiz Holdinge aktarılmıştır. 
 
Madencilik yatırımı için ayrılan 366.599.000 TL çıkarıldığında, 2019 yılı Bütçesinden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı, 602.325.970 TL’dir.
Adıyaman’ın 2019 yılı mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana, bütçeden Adıyaman’ın ayrılan yatırım payı, Adıyaman’da üretilen petrolün bütçeye yaptı katkının yarısından 82.007.592 TL daha azdır.
Bu durum, Adıyaman’a yapılan büyük bir haksızlıktır.
 
2020 Yılı Bütçede Adıyaman’a Ayrılan Kamu Yatırımlarının Dağılımı 
Tablo-3
Sektörler Yatırım Miktarı TL Oranı
Tarım 22.001.000 % 12
Eğitim 13.102.000 % 7.1
Sağlık 22.761.800 % 12.45
Turizm 1.000 % 0.054
Konut 4.430.000 % 2.4
Ulaştırma 59.979.000 % 32.8
DHK (Diğer Kamu Yatırımları) 60.525.000 % 33.1
Toplam 182.799.800  
Kaynak: Adıyaman Valiliği 2020 Yılı Adıyaman Yatırım Programı  
 
2020 yılında Bütçeden Adıyaman’a ayrılan yatırım payı,
Adıyaman’ın 2020 yılında mermer, linyit kömürü, bakır, sanayi, tarım ve turizm geliri ile Bütçeye yaptığı katkı bir yana,
2019 yılı petrol üretimi ile ülke bütçesine yaptığı katkının ancak 9’da birinden daha azdır. 
 
Adıyaman’ın gelişebilmesi, kalkınması ve zenginleşmesi için:
- Adıyaman’ın her yıl, petrol, mermer, linyit kömürü, bakır üretim, sanayi ve tarım üretimi, Turizm geliri ile bütçeye yaptığı katkı kadar, bütçeden Adıyaman’a yatırım payının ayrılması gerekiyor.
- Adıyaman halkının, sivil toplum örgütlerinin, yazılı ve görsel basının, Adıyaman’sa sahip çıkması, Adıyaman’ın kalkınması ve gelişmesi için bütçeden Adıyaman’a, gerekli ve yeterli yatırım payının ayrılması için mücadele etmeleri gerekiyor.
 
ADIYAMAN’IN GELİŞMESİ VE KALKINMASI İÇİN-5
 
Çağımız bilgi çağıdır.
Ülkeler, kurumlar, kurum ve kuruluşlar arasında yarış ve rekabet, sahip oldukları nitelikli insan gücünde yaşanıyor. Nitelikli insan gücüne sahip olan ülkeler, rakipleri ile girdikleri yarışa, başarılı oluyorlar, öne geçiyorlar. 
 
Seçimlerde, kafasında projeleri, arkasında başarıları olan, bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma, bilgiyi örgütleme ve yönetme yetenek ve becerisine sahip olan, siyasetçileri seçen ve yönetime getiren ülkeler iyi yönetiliyorlar. Gelişiyorlar, kalkınıyorlar ve zenginleşiyorlar.
 
Adıyaman gelişmesi, kalkınması ve zenginleşmesi için, Adıyaman halkının seçimlerde, siyasal tercihini yaparken, oyunu kullanırken, kafasında Adıyaman’ın sorunlarının çözümüne yönelik projeleri olan, arkasında başarıları olan, siyaseti kendisi ve yakın çevresi için değil Adıyaman için yapan, kişileri milletvekili seçmesi gerekiyor. Bu bir gereklilik ve zorunluluktur.
 
Aksi halde Adıyaman üzerine oturduğu coğrafyanın:
Tarihi ve kültürel zenginliklerine,
Yeraltı ve yer üstü potansiyeline,
Genç, dinamik, nitelikli insan gücü varlığına rağmen,
Gelişemez, gerilemeye devam eder.
 
Celal Topkan
20. dönem CHP Adıyaman Milletvekili
 
AdminAdmin